martes, 13 de diciembre de 2016

Observador de constelacións

O alumnado de segundo da ESO do IES Poeta Díaz Castro de Guitiriz, enviáronnos unha invitación a participar nunha actividade sobre constelacións.




Estas son as instruccións para fabricar un observador de constelacións:





Mans á obra! Para o venres necesitaremos un tubo de papel de cociña. O resto dos materias témolos na aula.

lunes, 21 de noviembre de 2016

SISTEMA NERVIOSO


A relación humana consiste en percibir os cambios que se producen na nosa contorna para poder reaccionar ante eles emitindo unha resposta que pode ser motora ou secretora. Esto significa que na función de relación, propia dos seres vivos, interveñen varios aparellos e sistemas.

En primeiro lugar, son, como xa sabedes, os órganos dos sentidos e as  células receptoras os encargados de percibir os cambios do mediomediante a captación dos diferentes estímulos; e o sistema nerviosos conduce esta información ata o centro de operacións (o sistema nerviosos central) que se encarga de analizar a información e elaborar unha resposta.
















XOGANDO CO MUNDO

Déixovos uns enlaces a planisferios interactivos, tanto físicos como políticos:

E para asegurar conceptos, e solucionar alguna pequena dúbida, uns vídeos:











martes, 8 de noviembre de 2016

Localización de puntos en el mapa











GLOBO TERRÁQUEO


Un globo terráqueo es un modelo a escala tridimensional de la Tierra, siendo la única representación geográfica que no sufre distorsión. Si bien la Tierra es el planeta más frecuentemente representado, existen modelos del Sol, la Luna y otros planetas, incluyendo algunos ficticios.



Los globos terráqueos suelen montarse en un soporte en ángulo, lo que los hace más fácil de usar representando al mismo tiempo, el ángulo del planeta en relación al sol y a su propio giro. Esto permite visualizar fácilmente cómo cambian los días y las estaciones.

Un globo terráqueo tiene a veces relieve, mostrando la topografía. Se suele usar una escala exagerada para el relieve, de forma que resulte visible.

La mayor parte de los globos terráqueos modernos incluyen también paralelos y meridianos, de modo que se pueda localizar una ubicación en la superficie del planeta.


En un globo terráqueo se han introducido elementos arbitrarios que no existen en la realidad como son los PARALELOS y el ECUADOR.

Los PARALELOS son los  círculo formados por la intersección de la esfera terrestre con un plano imaginario perpendicular al eje de rotación de la Tierra.

Sobre los paralelos, y a partir del meridiano de Greenwich, meridiano que se toma como origen, se mide la longitud —el arco de circunferencia expresado en grados sexagesimales—, que podrá ser Este u Oeste, en función del sentido de medida de la misma. A diferencia de los meridianos, los paralelos no son circunferencias máximas pues, salvo el ecuador, no contienen el centro de la Tierra.

Estos paralelos son los que luego se usan para marcar las diferentes horas que hay en la Tierra. Podéis verlo en este vídeo:





En esta imagen podéis ver las diferentes horas que hay en el mundo en cada momento, todas ellas están marcadas por los husos que os han explicado en el vídeo. En esta primera imagen, los husos horarios están representados sobre una base rectángular, donde no se aprecia la verdadera forma de los husos horarios.  En la segunda imagen, se puede observar la forma aproximada de los mismos (gajo de naranja).



Mapa convencional sobre las diferentes horas en el planeta



Mapa donde se pueden ver los diferentes horarios con los husos marcados en el mismo.

Los husos horarios aquí representados están modificados (no se ve exactamente la forma que deberían tener, sino la forma convencional que hemos aplicado los humanos por razones económicas, políticas, etc)

El ángulo formado por un meridiano y la línea ecuatorial se denomina latitud, la cual se discrimina entre latitud Norte y latitud Sur según el hemisferio.
Tanto meridianos como paralelos forman el sistema de coordenadas geográficas basado en latitud y longitud.
El Trópico de Cáncer es el paralelo más septentrional en el que el sol puede estar en el cenit y lo alcanza el 22 de junio, día del solsticio de verano.
El paralelo austral equivalente es el Trópico de Capricornio.
Los círculos polares ártico y antártico son los paralelos a partir de los cuales el sol, en el solsticio, puede estar a medianoche en el horizonte y lo alcanza el 22 de junio, día del solsticio de verano septentrional. El fenómeno se llama sol de medianoche y ese día es día permanente, sin noche.
En los círculos polares, cuanto más cerca nos encontramos de los polos, mayor es en verano la duración del día permanente, y en invierno, la duración de la noche permanente. Esta duración alcanza los 6 meses en el polo norte y en el polo sur.

En el siguiente vídeo os explican qué son los PARALELOS y los MERIDIANOS.




El ECUADOR es el plano perpendicular al eje de rotación de un planeta y que pasa por su centro. El ecuador divide la superficie del planeta en dos partes, el Hemisferio Norte y el Hemisferio Sur. La latitud del ecuador es, por definición, de 0°.

El plano del ecuador corta la superficie del planeta en una línea imaginaria (un círculo máximo) que equidista o se encuentra exactamente a la misma distancia de los polos geográficos (la línea del ecuador equidista del Polo Norte y del Polo Sur geográficos). El círculo ecuatorial de la Tierra mide unos 40.075 km y su radio es de 6.371 km.

La palabras “ecuador” o “línea ecuatorial” significa igualadora así porque en esta latitud el Sol y las estrellas tardan el mismo tiempo en estar por encima del horizonte que por debajo. Todos los días del año en el ecuador, los días y las noches duran lo mismo, 12 horas. De noche, todas las estrellas trazan una media circunferencia entre el punto más austral y el más septentrional del horizonte.
En el ecuador, el Sol, el día del equinoccio, pasa por el cenit.

Aquí podéis ver un vídeo sobre el glbo terráqueo, donde los hablan de las líneas en ellos marcadas.




LA ESCALA

La escala es la relación matemática que existe entre las dimensiones reales y las del dibujo que representa la realidad sobre un plano o un mapa.

Las escalas se escriben de tal forma que el el primer número indica el valor del plano y el segundo el valor de la realidad. Por ejemplo la escala 1:500, significa que 1 cm del plano equivale a 500 cm  (5 metros) en la realidad. Ejemplos: 1:1, 1:10, 1:500, 5:1, 50:1, 75:1





Tipos de escalas:

Existen tres tipos de escalas llamadas:

Escala natural: Es cuando el tamaño físico del objeto representado en el plano coincide con la realidad. Existen varios formatos normalizados de planos para procurar que la mayoría de piezas que se mecanizan estén dibujadas a escala natural; es decir, escala 1:1.

Escala de reducción: Se utiliza cuando el tamaño físico del plano es menor que la realidad. Esta escala se utiliza para representar planos de viviendas (E:1:50), o mapas físicos de territorios donde la reducción es mucho mayor y pueden ser escalas del orden de E.1:50.000 o E.1:100.000. Para conocer el valor real de una dimensión hay que multiplicar la medida del plano por el valor del denominador.

Escala de ampliación: el plano de piezas muy pequeñas o de detalles de un plano se utiliza la escala de ampliación. En este caso el valor del numerador es más alto que el valor del denominador o sea que se deberá dividir por el numerador para conocer el valor real de la pieza. Ejemplos de escalas de ampliación son: E.2:1 o E.10:1

Escala gráfica, numérica y unidad por unidad:

La escala numérica representa la relación entre el valor de la representación (el número a la izquierda del símbolo “:”) y el valor de la realidad (el número a la derecha del símbolo “:”) y un ejemplo de ello sería 1:100.000, lo que indica que 1cmen el plano representa 100.000 cms en la realidad,
La escala unidad por unidad es la igualdad expresa de dos longitudes: la del mapa (a la izquierda del signo “=”) y la de la realidad (a la derecha del signo “=”).  Un ejemplo de ello sería 1 cm = 4 km; 2 cm = 500 m, etc.
La escala gráfica es la representación dibujada de la escala unidad por unidad, donde cada segmento muestra la relación entre la longitud de la representación y el de la realidad. Un ejemplo de ello sería::::0_________10 km

Todo esto que aquí habéis leído, podéis verlo y ampliarlo pulsando en la siguiente imagen, que os llevará a una página con más ejemplos.



Y a continuación, te propongo unas cuantas actividades sobre estos temas!














lunes, 7 de noviembre de 2016

Representación da terra


Un mapa es una representación gráfica y métrica de una porción de territorio generalmente sobre una superficie bidimensional, pero que puede ser también esférica como ocurre en los globos terráqueos.
El que el mapa tenga propiedades métricas significa que ha de ser posible tomar medidas de distancias, ángulos o superficies sobre él, y obtener un resultado lo más exacto posible.
Iniciados con el propósito de conocer su mundo, y apoyados primeramente sobre teorías filosóficas, los mapas constituyen hoy una fuente importantísima de información, y una gran parte de la actividad humana está relacionada de una u otra forma con la cartografía.
Los primeros mapas ancestrales fueron realizados por los babilonios sobre el año 2300 a.C., siendo tallados en tablillas de arcilla. La mayoría de estos mapas eran medidas de distancias de terreno confeccionadas con la finalidad de recaudar impuestos.



En la imagen de arriba podemos ver el “Mapa del mundo” que se expone en el Museo Británico de Londres. Es el mapa más antiguo que se ha podido conservar. La tableta de arcilla mide 12,2 centímetros de altura. El mapa fue elaborado en Babilonia y es el único mapa babilónico tallado a escala internacional.
Pertenece al periodo neo-babilónico  (periodo persa, sobre el 500 a.C.) y es una copia del original del periodo sargónido, aproximadamente del siglo VII / VIII a.C. La tableta de arcilla es una descripción textual y visual del cosmos babilónico. Tiene una orientación hacia el noroeste y se desconoce si el texto cuneiforme que lo acompaña, fue tallado a la vez que el propio mapa.
Es el único mapa del mundo que existe del periodo neo-babilónico, ya que los otros sólo muestran planos locales.
POSTERIORMENTE
De 300 años después, datan los mapas más antiguos encontrados en China, los cuales se realizaban en seda.
Más tarde, la antiguos griegos se convirtieron en los mejores cartógrafos. El concepto de la tierra esférica estuvo presente entre los filósofos griegos en el tiempo de Aristóteles (350 a.C.) y fue aceptado por los geógrafos desde entonces.
La cartografía romana llegó a su punto álgido gracias a Ptolomeo. Su “nuevo mapa” representaba el Viejo Mundo desde la latitud 60ºN a la 30ºS. Escribió un estudio impresionante, titulado “Guía a la Geografía” (Geographike hyphegesis), que permaneció como una referencia de gran peso hasta el renacimiento.


A nuestro nivel, los mapas que vamos a utilizar se pueden dividir en  POLÍTICOS  y FÍSICOS.
POLÍTICOS:  Son aquellos mapas que representan aspectos elaborados por los seres humanos sobre la Tierra es decir, divisiones arbitrarias de terreno (Países, Comunidades Autónomas, Poblaciones, Planos de una Ciudad, un Barrio, etc).
FÍSICOS: Aquellos planos que representan el terreno del planeta Tierra (Continentes, Océanos, Montañas, Ríos, Lagos, Mesetas, Cabos, Golfos, etc)
Cuando un mapa (político o físico) representa en forma bidimensional (alto x largo) a todo el planeta se llama PLANISFERIO.
En el siguiente vídeo podréis ver información sobre la cartografía antigua y su evolución.



A continuación  tenéis dos videos que os explican qué son los mapas, qué es la escala, etc









viernes, 4 de noviembre de 2016

Órganos dos sentidos



Imos traballar os órganos dos sentidos cunha presentación conxunta. Para iso, imos empregar diferentes ferramentas web: 

(En todas eslas, podes traballar iniciando sesión cos datos de quintonadela2)

BO TRABALLO!

jueves, 3 de noviembre de 2016

Aprendendo a editar vídeos :Kizoa

Estamos aprendendo a utiliza unha nova ferramenta en internet: Kizoa

Trátase dunha aplicación que nos permite editar vídeos e realizar montaxes con fotografías.

Imos ir compartindo as nosas primiras creacións:




domingo, 16 de octubre de 2016

Función de reproducción





FUNCIÓN DE NUTRICIÓN

Un organismo é a unión de células, tecidos, órganos, sistemas e aparellos que, actuando coordinadamente, realizan con eficacia todas as funcións vitais.
A enorme cantidade de actividades que desenvolve un organismo pódese reunir en tres grupos, que reciben o nome de funcións vitais. As funcións vitais do corpo humano son:
  • Función de nutrición, mediante á cal o organismo obtén e aproveita os alimentos para repor a materia e enerxía perdidas. Na función de nutrición participan o aparello dixestivo, o aparello respiratorio, o aparello circulatorio e o aparello excretor.
  • Función de relación, por medio da cal o organismo toma contacto co seu medio e reacciona ante as variacións deste. O aparello locomotor, o sistema nervioso e o conxunto de glándulas endócrinas que hai no corpo humano participan activamente na función de relación.
  • Función de reprodución, grazas á cal o organismo dá lugar a outros semellantes a el e asegura o mantemento da especie. Esta función é realizada polo aparello reprodutor
A NUTRICIÓN HUMANA é un proceso no que interveñen catro aparellos:
  • Aparello dixestivo:ocúpase da dixestión mecánica e química dos alimentos.
  • Aparello respiratorio: capta osíxeno do aire necesario para a oxidación dos alimentos
  • Aparello circulatorio: reparte a todas as células as substancias alimenticias que resultan da dixestión de alimentos e o osíxeno captado polo aparello respiratorio.
  • Aparello excretor: ocúpase da micción, aínda que na excreción tamén colaboran o aparello dixestivo, coa defecación, e a pel, coa sudación.


O aparello dixestivo consta de tubo dixestivo e glándulas dixestivas.
  • Tubo dixestivo: está formado pola boca, a farinxe, o esófago, o estómago, o intestino delgado, o intestino groso e o ano.
  • Glándulas dixestivas: son un conxunto de glándulas encargadas de producir os zumes dixestivos necesarios para a dixestión química dos alimentos no interior do tubo dixestivo. Estas son:
  • Glándulas salivares: producen a saliva, o primeiro zume dixestivo que actúa sobre os alimentos. Están situadas na boca.
  • Glándulas gástricas: producen o zume gástrico, composto principalmente por ácido clorhídrico e pepsina, un enzima que descompón as proteínas.
  • Fígado: ten varias funcións, entre elas eliminar toxinas e formar a bile, que se almacena na vesícula biliar. A bile ocúpase de disolver as graxas.
  • Páncreas: segrega o zume pancreático que se encarga de descompor varios nutrientes e insulina, unha hormona encargada do metabolismo do azucre.
  • Glándulas intestinais: producen zume intestinal que contén varios enzimas que completan a dixestión do amidón e as proteínas.


O aparello respiratorio está formado polas vías respiratorias e os pulmóns. A súa función é captar o osíxeno O2 que o noso corpo necesita e desprender o dióxido de carbono CO2que produce. As vías respiratorias son as fosas nasais, a farinxe, a larinxe a traquea e os bronquios. A súa función é conducir o aire ata os pulmóns.
  • Fosas nasais: son a vía de entrada e saída do aire. A súa principal función é limpar, quentar e humedecer o aire antes de que chegue aos pulmóns.
  • Farinxe: é unha cavidade común ao aparello dixestivo e respiratorio.
  • Larinxe: contén as cordas vocais, o noso aparello de fonación.
  • Traquea: ten 12 cm de lonxitude e está situada diante do esófago. Divídese en dúas pólas chamadas bronquios.
  • Bronquios: penetran nos pulmóns tamén se ramifican (dúas pólas no bronquio esquerdo e tres no dereito) ata rematar en tubiños moi finos chamados bronquíolos.
  • Bronquíolos: son uns tubiños moi finos en que se dividen os bronquios. Rematan nuns saquiños irregulares chamados alvéolos.
  • Alvéolos: neles prodúcese o paso do osíxeno do aire ao sangue e do dióxido de carbono desde o sangue ao aire.
  • Pulmóns: están constituídos polo conxunto dos bronquíolos, os alvéolos e os vasos sanguíneos que os rodean. O pulmón dereito é maior que o pulmón esquerdo. O primeiro está dividido en tres lóbulos (superior, medio e inferior) e o segundo en dous (superior e inferior). Os pulmóns son órganos moi delicados que están protexidos pola pleura e a caixa torácica. O diafragma é un músculo plano que fai de base da caixa separando o tórax do abdome.

Nos seres humanos o aparello circulatorio ten dous compoñentes: o sistema sanguíneo e o sistema linfático.

Sistema sanguíneo

Está formado polo sangue, os vasos sanguíneos e o corazón.
  • O sangue está formado por unha parte líquida, chamada plasma, na que están os glóbulos vermellos, encargados do transporte de osíxeno desde os pulmóns a todos os órganos e tecidos do corpo, os glóbulos brancos, encargados da defensa do organismo fronte ás infeccións, e as plaquetas, que teñen por misión a coagulación do sangue cando se produce a rotura dun vaso sanguíneo.
  • Os vasos sanguíneos poden ser de tres tipos: arterias, veas e capilares.
–      As arterias son os vasos que conducen o sangue desde o corazón aos órganos.
–      As veas son os vasos que levan o sangue de volta desde os órganos ata o corazón.
–      Os capilares son os vasos que conectan as arterias coas veas.
  • O corazón está feito do tecido muscular cardíaco, ou miocardio, que se contrae e relaxa ritmicamente de xeito continuo. Ten catro compartimentos, dous superiores, chamados aurículas, e dous inferiores, ou ventrículos A contracción do corazón chámase sístole e a súa relaxación diástole.

Sistema linfático

Está formado polos ganglios linfáticos, os vasos linfáticos. e un líquido que circula polos vasos, chamado linfa.
  • A linfa é un liquido abrancazado que contén plasma e glóbulos brancos. Recorre o corpo a través dos vasos linfáticos.
Os ganglios linfáticos son uns corpos de forma parecida á dun chícharo, cun tamaño que oscila entre 1 mm e 2 cm e que conteñen un gran número de glóbulos brancos. Están distribuídos ao longo dos vasos linfáticos, pero son máis abundantes en determinadas zonas do corpo, como as inguas, as axilas e o pescozo.


A función excretora abrangue os procesos mediante os cales o organismo expulsa as substancias prexudiciais que se produciron no metabolismo. Os produtos de excreción máis importantes son:
  • Dióxido de carbono, CO2: eliminado polo aparello respiratorio.
  • Suor: eliminada polas glándulas sudoríparas da pel.
  • Urina: eliminada polo aparello urinario.

Órganos do aparello excretor

  • Riles: actúan como filtros. Son os encargados de limpar o sangue de substancias tóxicas, como a urea, que son expulsadas a través da urina.
  • Uréteres: son os condutos que conectan os riles coa vexiga.
  • Vexiga: é un órgano oco que serve para acumular os ouriños.
  • Uretra: é un tubo que conduce a urina desde a vexiga ata o exterior durante a micción.

lunes, 3 de octubre de 2016

CAPAS DA TERRA

Dentro da terra podemos observar unha serie de capas que se foron formando pouco a pouco durante millóns de anos. Cada capa interna da terra ten unha composición de materiais, minerais e rochas diferentes. Tamén teñen profundidades, temperatura e presión distintas.








No noso planeta podemos distinguir tres capas: Xeosfera,  Hidrosfera y Atmosfera.
  • A Xeosfera  é a parte sólida da Terra; nela distinguimos a corteza (ou litosfera) o manto e o núcleo.
  • Hidrosfera é a masa de agua que cobre a Terra. Está formada polos océanos, ríos, lagos, augas subterráneas, glaciares e nubes.
  • Atmosfera é a  capa de aire que envolve a Terra. Está formada á súa vez por varias capas: as máis próximas á Terra son a Troposfera e a Estratosfera. As máis alonxadas son a Ionosfera, a Mesosfera, a Termosfera e a Exosfera.

Actividades para aprender máis:






Os movementos da lúa


O noso único satélite natural é a Lúa. A súa superficie presenta numerosos cráteres de impacto e outras formas de relevo que permanecen inalteradas ao longo do tempo porque non ten atmosfera. Non se coñece a súa orixe pero a teoría máis aceptada indica que procede dun fragmento terrestre desprendido a consecuencia do impacto dun planetoide coa Terra. 

Debido a que a Lúa tarda o mesmo tempo en dar unha volta sobre si mesma ca en dar unha volta arredor da Terra, sempre mostra a mesma cara; por tanto só vemos unha parte da Lúa, permanecendo a outra sempre oculta. Ademais, a Lúa reflicte a luz do Sol polo que dependendo da situación relativa dela con respecto a nós verémola iluminada totalmente ou en parte. Prodúcense así as fases lunares que varían ciclicamente cada 28 días. 


A cara oculta da Lúa e as fases lunares son a consecuencia dos movementos de translación e rotación da Lúa.

A rotación lunar é o movemento de xiro sobre si mesma cunha duración aproximada de 28 días . A translación é o movemento de xiro arredor da Terra, e tamén tarda 28 días en completalo. Ámbolos dous prodúcense no mesmo sentido.

Efectos da Lúa sobre a Terra

Dende a antigüidade crese que a Lúa ten efectos sobre a Terra e os organismos vivos. Tradicionalmente utilízanse as fases lunares como referente para escoller o momento de sementar ou de matar o porco e incluso se relaciona o ciclo lunar co ciclo menstrual das mulleres. Hai moitos estudos que apuntan a que o ciclo vital de moitas especies de animais e vexetais está influído pola Lúa. A maioría destes efectos non están demostrados cientificamente pero outros si, como son as mareas.

As mareas.

Entre a Terra e a Lúa existe unha gran forza de atracción gravitacional; as masas da Terra e a Lúa atráense pero non apreciamos o efecto en materiais ríxidos que non se deforman. Porén, as masas de auga dos mares e océanos sofren a atracción desprazándose e provocando ascensos e descensos do nivel do mar, as mareas.

A elevación no nivel do mar denomínase preamar e a súa diminución baixamar. As preamares e baixamares altérnanse ciclicamente cada 6 horas polo que cada día hai dúas preamares e dúas baixamares.

As preamares prodúcense nas zonas onde a Lúa está máis próxima á Terra e máis afastada seguindo o mesmo eixe. Nas zonas perpendiculares produciranse as baixamares.

As mareas non sempre teñen a mesma amplitude ao longo do ano. Chamámoslle mareas vivas ás de máxima amplitude e mortas ás que apenas cambian o seu nivel de preamar e baixamar. As mareas vivas prodúcense ao sumarse a forza de atracción solar á lunar cando están en liña a Terra, a Lúa e o Sol. Pola contra, cando o Sol está perpendicular ao eixo Terra-Lúa danse as mareas mortas.

As eclipses

A ocultación dun astro por outro denomínase eclipse. Dende a Terra as eclipses que podemos ver a simple vista son as da Lúa e do Sol.

Eclipse de Sol. Prodúcese pola interposición da Lúa entre a Terra e o Sol, ocultándoo total ou parcialmente; no primeiro caso falamos de eclipse total e no segundo de eclipse parcial.

Eclipse de Lúa. Prodúcese polo interposición da Terra entre o Sol e a Lúa, producindo o escurecemento desta última. Isto só ocorre cando os tres astros están en liña polo que só é posible durante a fase de Lúa chea. Tamén pode ser total ou parcial. 


Máis información sobre o nos satélite:






Logros e retos da UE